Helios is de VVS-afdeling in de ruime omgeving van Averbode

U bent hier

Vergadering 9 december 2018

Op de laatste vergadering van 2018 was het grootste deel van de harde kern weer aanwezig. Na een korte inloop met een aantal kleine gesprekken ging de vergadering van start met een aantal algemene punten.

Nationale sterrenkijkdagen: vanuit de VVS was er een oproep gekomen om voor 18 december in te schrijven. Dit jaar krijgen de afdelingen 10 sterrenkaarten en 10 maankaarten (beiden poster formaat) gratis om te verkopen en zo de kas te spekken. Aangezien er nog ruimschoots sterrenkaarten over zijn zullen enkel de maankaarten besteld worden. Net als andere jaren zetten we een post op bij het Wolf café in Langdorp. De vraag van vorige vergadering was om ook eventueel een programma binnen te voorzien. Probleem is dat de uitbaters van het Wolf café niet erg happig zijn daarop. Dany gaat navraag doen en ondertussen ook eens kijken voor een klein zaaltje in de buurt. Mocht er overal een ‘niet’ getrokken worden dan kan de tafel voor het terrein gebruikt worden om wat gelamineerd materiaal te leggen en daar de bezoekers op te vangen. Er was vervolgens kort sprake om te kijken naar een andere locatie. Het argument dat de huidoge locatie niet zomaar mag worden opgegeven kon uiteraard op veel steun rekenen.

Maansverduistering 21 januari 2019: voor de maansverduistering van 21 januari van volgende maand zouden we een interne waarneemsessie houden aan de abdij, gevolgd door een ontbijt. Aangezien Patrick Luyten, via Guido, aangegeven had om daar eventueel aanwezig te willen zijn werden enkele puntjes overlopen met Bart. Zo kunnen we aan het gebouw eventueel wel zwaarder materiaal lossen en daarna de auto beneden zetten. Voor Patrick L. zou het dan geen probleem zijn als die wagen boven blijft staan. Om te zorgen dat Bart niet verscheidene keren over en weer moet om ons binnen te laten is er afgesproken dat er een tijdstip op de parking van het Moment wordt afgesproken. Dan kunnen we vandaar in kolonne naar binnen rijden. Voor de waarnemers die stroom nodig hebben is er geen probleem als die een eigen verlengkabel meebrengen. Wel wees Bart erop dat er in het gebouw mensen liggen te slapen en dat het niet de bedoeling is om de rust te verstoren. Iets wat we uiteraard begrijpen. Er werd verder aangehaald dat de aanwezige paters en gasten eveneens een kijkje mogen komen nemen bij ons en eventueel door een telescoop de verduistering meevolgen. Wat betreft het ontbijt moet uiterlijk een week voordien bekend zijn om hoeveel mensen het gaat. Bart gaat evenwel nog eens navragen hoe het zit met eventueel annuleren vanwege het weer. Guido stuurt dan nog een mail rond met de nodige instructies en de inschrijvingen. De deelnemers betalen ter plaatse het ontbijt. Aangezien de eclips om 4h30 start zouden we om 4h beginnen op te stellen.

Lezing Jef De Wit. Guido gaf een verslag van een praktijkgerichte lezing van Jef De Wit (Urania) over het intekenen van de maan. De aanwezigen vonden het een goed idee om Jef ook deze lezing bij Helios te laten geven. Aangezien hij materiaal voorziet voor de deelnemers is daar een klein prijskaartje aan verbonden. Guido gaat even nagaan hoe groot dat bedrag is en dan kan er definitief een beslissing genomen worden.

De vergadering van januari 2019 wordt weer bij Pascal thuis gehouden. Daarvoor wilde hij wel op voorhand weten hoeveel personen aanwezig zouden zijn. Guido zal de uitnodiging daarvoor dan ook tijdig uitsturen.

Voor de presentaties haalde Patrick W. aan het begin van de week de maan en Venus mooi zichtbaar waren aan de ochtendhemel. Daarbij merkte hij twee dingen op. In de eerste plaats dat Venus enorm helder leek, een feit dat ook op de BBC was gemeld maar niet waarom. Walter en Guido gaven aan dat er niets uitzonderlijks aan was. Venus is wel vaker zo helder. De afgelopen week speelden echter de enorme transparantie van de hemel een rol. Zeker aangezien het maar kortstondig helder was tussen twee regenbuien in. Verder is het winter en is de schemering veel dieper dan in de zomer waarbij de planeet dan ook veel duidelijker opvalt. Het tweede puntje was de aanwezigheid van het asgrauw schijnsel van de maan. Daarbij vroeg Patrick zich af waarom men vroeger de link tussen een ronde aarde en dit verschijnsel niet kende. Daarbij had hij het vooral over de middeleeuwen. Dat leidde tot een discussie over de wetenschap uit die tijd. Vandaar was het een kleine stap naar de wijze waarop modellen van het heelal hun weerklank vonden in de beschouwing van de omgeving door filosofen en burgers. Toen het voorbeeld van het idee van een platte aarde ter sprake kwam wist Bart ons een quote te geven die we hier niet willen weglaten: “Supporters of the flat earth can be found around the world.”

Pascal had zich recent bezig gehouden met de ‘Limb Darkening’ of de randverzwakking van de Zon. Toen hij dit verschijnsel op zijn foto’s opmerkte ging hij op zoek naar een antwoord. Aanvankelijk leek het heel eenvoudig. Toch zit er meer in die randverzwakking dan op het eerste oog lijkt. Uiteindelijk leidde zijn zoektocht naar wiskundige modellen die allen terug naar de studie jaren nam, meer bepaald naar integralen en afgeleiden. De ware aard van de randverzwakking is belangrijk bij de speurtocht naar exoplaneten. Een correct begrip van dit fenomeen is namelijk nodig om de randverzwakking bij andere sterren in rekening te brengen om een planeet die voor een andere ster trekt te kunnen onderscheiden. Belangrijkste begrip dat kwam bovendrijven was de ‘optische diepte’. Een kleine optische diepte betekend dat de fotonen van een klein gebied komen waardoor het object scherp begrensd wordt waargenomen. Een grote optische diepte wil dan weer zeggen dat het object niet scherp begrensd is. Een echte oplossing had Pascal nog niet gevonden maar hij geeft het nog niet op.

Onze eigenste globetrotter Dany was twee weken lang naar de Azoren getrokken. Deze eilandengroep kent een vulkanische oorsprong en die vormden dan ook de rode draad in zijn verslag. Van de 9 eilanden moeten Dany en zijn echtgenote er nog 4 bezoeken. Algemeen was het een meer dan geslaagde reis. Dit dankzij het feit dat de eilanden niet echt toeristen aantrekken. Daardoor konden Dany en zijn vrouw rustig genieten van het natuurschoon dat deze eilanden te bieden hebben.

Als afsluiter toonde Guido nog een filmpje van een Iridiumflare die hij op 17 november waarnam, gevolgd door wat tekenwerk van de afgelopen twee maanden.

Reageer