Standbeeld van Albert Einstein in De Haan aan zee. In 1933 verbleef de Duitse geleerde 6 maanden in de Belgische kuststad.
(Foto: Philip Corneille)

Wetenschappers hebben voor het eerst rimpelingen in de ruimtetijd, zogeheten zwaartekrachtsgolven afkomstig van extreme natuurverschijnselen in het heelal, waargenomen. Deze eerste meting van zwaartekrachtsgolven bevestigt een belangrijke voorspelling van Albert Einstein's algemene relativiteitstheorie uit 1915 en opent een nieuw venster op de kosmos.

De zwaartekrachtsgolven zijn op maandag 14 september 2015 om 10.51 uur Belgische tijd gedetecteerd door beide Laser Interferometer Gravitational-wave Observatory (LIGO) detectoren, in Livingston (Louisiana) en Hanford (Washington) in de Verenigde Staten. Deze zwaartekrachtsgolven observatoria worden gefinancierd door de Amerikaanse National Science Foundation (NSF) en zijn ontworpen, gebouwd en worden gerund door Caltech en MIT.

Metingen wijzen uit dat de gedetecteerde zwaartekrachtgolf werd veroorzaakt door twee samensmeltende zwarte gaten die zich op een afstand van ongeveer 1,5 miljard lichtjaar van de Aarde bevonden. De zwarte gaten waren 36 en 29 zonsmassa's zwaar voordat ze samensmolten tot een nieuw, snel roterend zwart gat van 62 zonsmassa's. Dergelijke samensmelting van twee zwarte gaten was tot nu toe alleen voorspeld, maar nooit waargenomen.
Deze "GW150914" (Gravitational Wave met de datum)waarneming betekent een grote doorbraak voor de sterrenkunde/kosmologie en opent het zwaartekrachts waarnemingsveld op het (trillende) heelal.
 

Wetenschappelijk onderzoek kadert steeds in internationale samenwerkingen, waarbij de Europeanen de Virgo groep vormen. Binnen de Virgo groep werken 250 wetenschappers/ingenieurs aan het European Gravitational Observatory (EGO) waarvan de Virgo zwaartekrachtsdetector nabij Cascina - Pisa in Italië, het eigenlijke observatorium zal uitmaken.
Andere Europese partners:
Duitsland: Max Planck Institute for Gravitational Physics
Frankrijk: Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS)
Groot-Brittannië: University of Glasgow, Cardiff University, de University of Birmingham
Hongarije: Wigner RCP
Italië: Instituto Nazionale di Fisica Nucleare (INFN)
Nederland: National Institute for Subatomic Physics (NIKHEF)
Polen: POLGRAW


Meer info:

LIGO     https://www.ligo.caltech.edu/
VIRGO  http://www.virgo-gw.eu/