VVS Klein-Brabant is een afdeling van de Vereniging voor Sterrenkunde met als thuisbasis Bornem (Wintam).

U bent hier

VVS Klein-Brabant, dinsdag 3 november 2020, online vergadering met Roger Van Der Linden over de Maan.

Eerst volgde het administratief gedeelte:

·      De “Nacht van de Duisternis” in samenwerking met Natuurpunt en de gemeente Willebroek is wel degelijk doorgegaan. Het hele evenement was goed voorbereid en alle corona-veiligheidsmaatregelen waren genomen om de bezoekers veilig rond te leiden.
4 leden (Nel, Jan, Staf en Bruno) stonden klaar met telescopen om bezoekers wegwijs te maken in het heelal, waarvoor oprechte dank, maar het weer heeft er anders over beslist: het regende pijpestelen dus konden we niet veel uitrichten en zijn we huiswaart gegaan. Hopelijk hebben we meer geluk bij de volgende publiekssessie tijdens de Sterrenkijkdagen van vrijdag 19 maart 2021 in Terhagen!

·      Oktober-november is de tijd voor de aanbetaling van de lidgelden. Er zijn 4 nieuwe inschrijvingen bij onze VVS-afdeling bijgekomen, dit brengt het totaal op 19 leden. Mogelijk schrijft ook Henk Vandecapelle zich in, waardoor het ledenbestand van VVS Klein-Brabant op 20 zou komen (nvdr. dit is intussen ook gebeurd).

·      Op 7 november is het VVS deep-sky dag, ook online. De Voorzitter leest het programma voor en bespreekt de modaliteiten om deel te nemen.

·      Ons jaarlijks diner in januari zal wegens de corona-maatregelen wellicht niet kunnen doorgaan.

Vervolgens geeft de voorzitter het woord aan Roger Van Der Linden. Hij zal spreken over de Maan. De voordracht werd vorig jaar gegeven in Urania ter gelegenheid van de 50ste verjaring van de eerste maanlanding.

·      Het eerste onderwerp dat hij aansnijdt is het ontstaan van de maan zo'n 4,5 miljard jaar geleden door de inslag van planetoide Theia die er voor zorgde dat er een hele hoop brokstukken wegvlogen, waardoor de aarde sneller ging draaien en ook ging hellen. De gesmolten resten klonterden samen, koelden af en vielen terug op de aarde en op de maan. Zij veroorzaakten inslagen en kraters, op de maan nog te zien, maar op aarde geërodeerd. Tot zo'n 3 miljard jaar geleden was er nog vulkanisme op de maan, vooral langs de kant van de aarde.  Het vulkanisch basalt liep uit de scheuren en vulde de kraters met basaltlagen waardoor die een donkerder uitzicht kregen.

·      Hij vertelt ook hoe wij onze weg kunnen vinden op het maansbeeld met de verschillende Mare en kraters die je van op aarde kunt zien.

·      De Maan  maakt een aantal bewegingen:
1. Een elliptische rotatie rond de aarde, waarbij het baanvlak 5° helt met de ecliptica.
Die rotatie zorgt voor de schijngestalten.
2. Een eigen rotatie van de Maan van 29,53 dagen, waardoor ze steeds dezelfde kant naar ons toe draait.
3. De libraties. De maanbaan helt dus een weinig waardoor we de ene keer wat meer bovenaan, de andere keer wat meer onderaan de Maan kunnen kijken. Dit is het zogenaamde ja-knikken.
Door de elliptische baan zien we soms iets meer van de linkerkant en soms iets meer van de rechterkant. Dit is het zogenaamde neen-knikken.
4. De nachtelijke aardrotatie is er de oorzaak van dat de Maan bij 't begin van de avond  schuinlinks (\) helt en bij het einde van de nacht schuinrechts  (/) helt.

·      Roger stelt ook de vraag of het stelsel Aarde-Maan een maanstelsel is of een dubbelplaneet. Op dit ogenblik ligt het zwaartepunt van het Aarde-Maanstelsel binnen de aarde, waardoor we de Maan nog altijd beschouwen als een maan. Binnen 50 miljoen jaar, als de Maan verder van de Aarde verwijderd is, zal het zwaartepunt van het Aarde-Maanstelsel ergens tussen Aarde en Maan komen te liggen en dan spreken we van een dubbelplaneet.

·      Vervolgens heeft hij het even over de maankalender, die door sommige godsdiensten (zoals de islam) nog altijd gebruikt wordt. Ook de getijdenwerking op de Aarde wordt veroorzaakt door de aantrekkingskracht van de Maan.

·      Het spreekt voor zich dat de maan-  en de zonsverduisteringen, die beide afhankelijk zijn van de stand van zon, Maan en Aarde ook besproken worden.
Hij brengt ook nog even in herinnering dat in 1969 voor het eerst mensen op de maan zijn geland, en dat men van plan is om dat binnen enkele jaren weer te doen, zij het misschien als opstap voor reizen naar Mars.

Na de voordracht was er nog ruim de tijd om een aantal vragen te beantwoorden.

Deze interessante voordracht is gepubliceerd op Youtube en kan terug bekeken worden via de volgende link: https://www.youtube.com/watch?v=gdDtp4UT2ww

 

    

Reageer