U bent hier

Finale Sterrenkunde Olympiade 2015

finalisten VSO

Op zaterdag 2 mei 2015 ging de finale van de Vlaamse Sterrenkunde Olympiade door in het planetarium op de Heizel te Brussel. Het werd een bijzonder spannende eindstrijd, waaruit Alexander Baumgartner uit Kortenberg als winnaar naar voren is gekomen. Jaron Maene (Veurne) en Anthony Bohné (Houthulst) werden respectievelijk tweede en derde.

Vlaamse Sterrenkunde Olympiade

De Vlaamse Sterrenkunde Olympiade richt zich hoofdzakelijk tot leerlingen van de derde graad secundair onderwijs die geïnteresseerd zijn in sterrenkunde en aanverwante wetenschappen, of die gewoon deze uitdaging willen aangaan! Met deze olympiade willen de organisatoren de interesse in sterrenkunde bij jongeren stimuleren. De deelnemers ontdekken zelf een heleboel interessante dingen over ons zonnestelsel, de sterren en het heelal. Door zelf actief op zoek te gaan naar antwoorden wordt de sterrenkundige verwondering en de synthese van de verschillende wetenschappen bij jongeren op een leuke manier geprikkeld.

De Vlaamse Sterrenkunde Olympiade is een samenwerking van de Vereniging Voor Sterrenkunde, de Jongerenvereniging Voor Sterrenkunde, de KULeuven, de Universiteit Gent en de Vrije Universiteit Brussel. De wedstrijd bestaat uit een voorronde en een finale.

In de voorronde krijgen de leerlingen een lijst open vragen voorgeschoteld over sterrenkundige onderwerpen. Daarbij kunnen ze hun schoolse kennis over aardrijkskunde, fysica, chemie en wiskunde op een leuke manier toepassen om zelf de werking van het heelal te ontdekken! In tegenstelling tot de meeste andere olympiades, mogen de deelnemers de vragen op eigen tempo thuis oplossen, met gebruik van alle hulpmiddelen die ze nuttig achten.

Finale

Na de voorronde werden zes finalisten uitgenodigd om deel te nemen aan de finale van de Vlaamse Sterrenkunde Olympiade, om te strijden voor de hoofdprijzen. Voor deze finale op zaterdag 2 mei 2015 kregen de deelnemers volgende opdracht: “De sterrenkunde is een wetenschap in volle evolutie. Wereldwijd voeren duizenden astronomen dagelijks onderzoek uit omtrent tal van astrofysische onderwerpen. Stel dat je als onderzoeker bij een hedendaags onderzoek zou kunnen aansluiten, welk onderwerp zou dan je voorkeur genieten en waarom? Hoe zou je aan dit onderzoek proberen bij te dragen? En welke infrastructuur en/of hulpmiddelen zou je daarbij gebruiken? Licht dit alles dan toe, en breng dit naar voren in een presentatie.” Daarbij volstond het echter niet om het gekozen thema uit te leggen. Er werd immers van de finalisten ook een verwacht dat ze zouden uiteenzetten hoe het project praktisch kan uitgewerkt worden en op welke manier ze de beoogde doelstellingen zouden proberen te bereiken.

De volgorde waarin de finalisten hun presentatie naar voren konden brengen, is bij lottrekking bepaald. De deelnemers hadden volgende onderwerpen gekozen (in de volgorde waarin ze werden gepresenteerd):

  •  Anthony Bohmé (VISO, Roeselare): Middelzware zwarte gaten
  • Jeffrey De Rycke (Edugo Campus De Toren, Oostakker): Icecube: Bigger is Better

  • Alexander Baumgartner (Paridaensinstituut, Leuven): Oorsprong ultrahoogenergetische kosmische straling detecteren met Icecube

  • Jurriën Puype (Viso Cor Mariae, Brakel): De mysterieuze corona

  • Jaron Maene (Bisschoppelijk College, Veurne): Axionen als een oplossing voor het sterke CP probleem en donkere materi

Ook Martijn Vandewiele (Sint-Hendrikscollege, Deinze) was toegelaten tot de finale maar was gewettigd afwezig.

Jury

De finalisten presenteerden hun project aan het talrijk aanwezig publiek en aan de jury, bestaande uit volgende personen:

  • Annelies Cloet-Osselaer (UGent)
  • Jelle Dhaene (UGent)
  • Katrien Kolenberg (KULeuven en Universiteit Antwerpen)
  • Nicki Mennekens (KULeuven, UGent en VUB)
  • Frank Tamsin (Vereniging Voor Sterrenkunde)

Na elke presentatie stelden de juryleden aan de deelnemer talrijke indringende vragen, waarbij vanzelfsprekend grondig gepeild werd naar het inzicht van de finalist.

Daarna stond de jury voor de aartsmoeilijke opdracht om een winnaar te kiezen. Daarbij werd rekening gehouden met diverse criteria (de wetenschappelijke relevantie van het voorgestelde project, de originaliteit ervan, de uitvoerbaarheid ervan, de presentatie zelf, de manier waarop de vragen van de jury beantwoord werden) die samen tot een globaal oordeel hebben geleid.

Voordracht

Na de presentaties van de finalisten werd een erg gesmaakte voordracht gegeven door Prof. Dr. Conny Aerts (KU Leuven) over de Mercator­telescoop.

Laureaten

Het was omstreeks 16.30 h toen de laureaten bekendgemaakt werden. De jury feliciteerde alle deelnemers met het bereiken van de finale en benadrukte dat alle finalis­ten op zich al winnaars zijn door zich te kwali­ficeren voor deze finale: tij­dens de eerste ronde van de olympi­ade hadden ze immers al een zeer sterke prestatie neergezet. In de finale zelf bevestigden de finalisten door een goed onder­bouwde presenta­tie naar voren te brengen.

Na zorgvuldig afwegen kwam de jury uiteindelijk tot een eindoordeel. Verscheidene kandidaten waren aan elkaar gewaagd en het was dan ook geen sinecure om een rangschikking op te maken. Doorslaggevende ele­menten daarbij waren de mate waarin de oorspronkelijke opdracht werd in­gevuld (namelijk het voorstellen van een onderzoeksproject met ‘wat’ en ‘hoe’), en vooral ook de kennis en het inzicht van de deelnemers (wat hoofd­zakelijk bleek uit de antwoorden op de gestelde vragen), hetgeen toch een uitermate belangrijk aspect is bij een “olympiade”.

De proclamatie werd vanzelfsprekend een meer dan spannende aangelegenheid!

De derde prijs (aangeboden door Cozmix) werd toegekend aan Anthony Bohné uit Houthulst. Hij mag komende zomer deelnemen aan de zomerschool sterrenkunde van de Vereniging Voor Sterrenkunde vzw en ontangt ook een uitgebreid sterrenkundig boekenpakket.

De tweede prijs (aangeboden door de vakgroep Fysica en Sterrenkunde van de UGent) is gegaan naar Jaron Maene uit Veurne. Hij wint een 20 cm f/5 premium Dobson telescoop (voorzien van een ASI 034 webcam), eveneens aangevuld met een uitgebreid sterrenkundig boekenpakket.

De winnaar van de eerste prijs is Alexander Baumgartner uit Kortenberg. De hoofdprijs (aangeboden door het Instituut voor Sterrenkunde van de KULeuven) bestaat uit een waarnemingssessie met de Mercatortelescoop op La Palma (Spanje), inclusief reis en verblijf, en wordt eveneens nog aangevuld met een sterrenkundig boekenpakket.

Ook de finalisten die niet in de top drie eindigden, werden beloond met een uitgebreid sterrenkundig boekenpakket, aangeboden door Pearson Education en door Wetenschap in Beeld. Het feit alleen al dat ze voor de finale waren geselecteerd, getuigt overigens van een zeer puike prestatie in de eerste ronde van de Vlaamse Sterrenkunde Olympiade, waarvan de moeilijkheidsgraad van de vragen zeker ook niet te onderschatten valt.

Volgende editie

Begin 2016 gaat de volgende editie van de Vlaamse Sterrenkunde Olympiade van start.

 

Reageer