Totale Zoneclips 2 juli 2019

Na de “Great American Eclipse” van 2017 en een jaar 2018 zonder totaliteit, zal er op 2 juli 2019 opnieuw een totale zoneclips plaatsvinden. Iedereen die zich op het juiste tijdstip in de zone van de totaliteit bevindt, zal getuige zijn van een uniek schouwspel. 

De meeste eclipsfanaten zullen dan naar Chili of Argentinië reizen om het spektakel mee te maken. 

Daarnaast zijn er ook nog enkele mogelijkheden vanop cruiseschepen in de Stille Oceaan, maar de meeste opties zijn reeds lang volgeboekt. 

Ook vanuit de lucht zal men de eclips kunnen observeren. Een eerste eclipsvlucht, georganiseerd door Glen Schneider, vertrekt vanaf het Paaseiland en hoopt op een totaliteitsduur van 9 minutes, het dubbele van een waarnemer op de grond (of water). Een tweede vlucht, georganiseerd door Sky en Telescoop, vertrekt vanaf Santiago di Chili en verwacht een totaliteitsduur van 3 minuten.       

De Eclips

De eclips van 2-juli behoort tot Saros reeks nr 127 en, zoals dat hoort bij een sarosreeks met een oneven nummer, zal de Maan zich in haar klimmende knoop bevinden. Op het ogenblik van de eclips zal de Maan 2.4 dagen voorbij haar Perigeum zijn wat een zoneclips met een relatief lange totaliteitsduur zal opleveren, namelijk 4m33s op het punt van maximale grootte. De diameter van de Zon zal daar 1.045 maal de maandiameter bedragen. Deze eclips is nummer 58 in een sarosreeks van 82 eclipsen waarvan de totaliteitsduur aan het afnemen is om de laatste maal te eindigen als een totale eclips op 15 augustus 2091.  De vorige eclips uit deze sarosreeks, 18 jaar 11 dagen en 8 uur geleden, zullen velen wellicht herkennen die op 21 juni 2001 in Afrika waren, meestal was dat in Zambia of Zimbabwe. Enkele VVS-leden organiseerden 2 saroscycli terug, in 1983, een rondreis op Java en Bali om de zoneclips van 11 juni 1983 met meer dan 5 minuten totaliteit, waar te nemen vanaf Tanjung Kodok bij Surabaya.  

Het Pad van Totaliteit

Bij een totale zoneclips treft de kernschaduwkegel van de Maan de Aarde en door het voortbewegen van de Maan in haar baan rond de roterende Aarde, creëert de schaduwkegel een pad op het aardoppervlak, de zogenaamde zone of pad van totaliteit. 

Op 2 juli, zal de schaduwkegel van de Maan voor het eerst het aardoppervlak treffen in het Zuiden van de Stille Oceaan, zo’n 1900 km ten oosten van het noorden van Nieuw Zeeland. Op deze plaats, zal het pad van totaliteit 126 km breed zijn. De schaduw legt vervolgens een traject af van 9500 km over de Stille Oceaan. Alleen in het begin van het traject wordt heel even land aangedaan. Op het onbewoonde atol van Oeno dat tot de Pitcairn eilanden behoort, zal een eclips van 2m53s te zien zijn bij een zonshoogte van 32º. Het punt van grootste eclips bevindt zich eveneens in de Stille Oceaan, zo’ n 1090 km ten noorden van het Paaseiland. Op het ogenblik van de totaliteit, zal de Zon op die plaats 50º hoog aan de hemel staan en het pad van totaliteit zal er 201 km breed zijn.  Vanaf hier is het nog 4000km met alleen maar Oceaan vooraleer de maanschaduw het Zuid-Amerikaanse continent zal bereiken. Op de centrale lijn is de totaliteitsduur gereduceerd tot 2m36s bij een zonshoogte van 14 º en met een breedte van het schaduwpad van 145km. La Serena en Coquimbo zijn kuststeden van Chili die in de zone van de totaliteit liggen. Vanaf de kustvlakte trekt de schaduw verder over Chili over de vallei van Elqui in de richting van de Andes. Verschillende bekende sterrenwachten bevinden zich hier in de zone van de totaliteit, zoals de La Silla Observatory van de ESO en de Cerro Tololo Inter-American Observatory.  De ESO zal haar deuren openstellen voor een beperkt aantal bezoekers, “invited visitors” zoals dat heet. Zie link: https://www.eso.org/public/events/astro-evt/solareclipse2019/ voor meer gegevens. 

Niettegenstaande het winter is in het zuidelijk halfrond, zijn de kansen op een heldere hemel relatief groot. Al deze sterrenwachten hebben zich hier immers niet voor niets gevestigd.  Aan de kust, daarentegen is er statistisch gezien een grote kans op stratocumulus bewolking. Er worden wolken gevormd boven de koude oceaanstromingen door de aanwezigheid van een sterke temperatuursinversie op 500 m hoogte. Deze maritieme wolken trekken verder landinwaarts maar kunnen ook verdwijnen in de loop van de dag door het opwarmende aardoppervlak. Meestal zijn ze tegen het midden van de dag verdwenen maar veel zal afhangen van de temperatuur van het zeewater, de hoogte van de inversielaag en de aanwezigheid van lage drukgebieden met frontale systemen. Een volledige bespreking van de te verwachten weerspatronen vindt U op de website van de Canadese meteoroloog Jay Anderson: http://eclipsophile.com/total-solar-eclipse-july-2-2019/.

Via het Andesgebergte, belandt de schaduw tenslotte in Argentinië, het laatste gedeelte van het traject. De Zon staat hier slechts op 10 º hoogte en de grondsnelheid van de maanschaduw bereikt hier haar topsnelheid van 26000 km/uur. In amper 3 minuten wordt het Argentijnse traject van 1300 km afgelegd. Hierbij ligt het stadje van San Juan net binnen de zuidelijke limiet. De maanschaduw zal tenslotte de Aarde verlaten bij zonsondergang iets ten zuiden van Buenos Aires.  

Ikzelf, zal me in de Hacienda de Los Andes bevinden aan de Rio Hurtado. Deze hacienda is ingericht met verscheidene hoge kwalteitstelescopen door wijlen Daniel Verschatse.

Via het Andesgebergte, belandt de schaduw tenslotte in Argentinië, het laatste gedeelte van het traject. De Zon staat hier slechts op 10 º hoogte en de grondsnelheid van de schaduw bereikt hier haar topsnelheid van 26000 km/uur. In amper 3 minuten wordt het Argentijnse traject van 1300 km afgelegd. Hierbij ligt het stadje van San Juan net binnen de zuidelijke limiet. De maanschaduw zal tenslotte de Aarde verlaten bij zonsondergang iets ten zuiden van Buenos Aires.