/*-->*/

AW Mercator werd op Zondag 13 mei uitgenodigd op de opendeurdag van de firma QINETIQ Space nv. (QS). Veel van hun verwezenlijkingen in verband met de ruimtevaart werden getoond alsook wat er nog stapel staat.

Constructies die moeten gelanceerd worden maakt men steeds tweemaal. De eerste keer om ze aan krachtige testen te onderwerpen die de reële omstandigheden ver overschrijden waaraan ze vooral bij de lancering maar ook in de ruimte worden blootgesteld. Indien alle testen werden doorstaan wordt het geteste toestel identiek nagemaakt. Dit wordt eerst ook nog eens aan enkele minder strenge testen onderworpen vooraleer het aan boord wordt gebracht van een satelliet om te worden gelanceerd. Zo doende heeft men van elk element een dubbel dat op aarde blijft en dat men dus kan tentoonstellen.

STAND 1:

Hoe een ontwerp tot stand komt, van CAD-model over thermische analyse, structurele analyse tot de elektronische design.

STAND 2: COROT

De functie van deze satelliet is het zoeken naar planeten vergelijkbaar met de aarde. COROT gebruikt zijn telescoop om de veranderingen in de helderheid van een ster te detecteren veroorzaakt door een planeet die passeert voor de ster. De bijdrage van QS aan deze satelliet bestond uit de lichtkoker met bijpassend deksel dat op een mechanische manier automatisch moest openklappen op het moment dat de satelliet in haar baan terecht was gekomen.

Het model van deze buis (ca. 1m diameter) werd tentoongesteld met het deksel en het mechanisme. Het deksel bestaat uit een goudkleurige folie waaronder nog verschillende lagen om de diverse stralingen en de hitte tegen te houden.

STAND 3: Het ISS.

Voor het ISS maakt QS regelmatig testmodules voor wetenschappelijk onderzoek (zie ook stand 4: SODI en stand 7: DIRSOL). Dergelijke modules werken volautomatisch. Het enige wat de astronaut moet doen is ze installeren, in gang zetten en uitzetten. Indien de resultaten digitaal kunnen verwerkt worden is er geen probleem. Indien het resultaat terug naar de aarde moet is er sinds het wegvallen van de shuttle wel een probleem, de Sojoez is te klein voor dergelijke transporten.

STAND 4: Foton experimenten en SODI.

De Russische Foton capsules zijn onbemand en worden gebruikt om kortdurende experimenten in gewichtloosheid uit te voeren. Van lancering tot landing op aarde duurt de missie ongeveer twee weken. QS bouwde over de jaren verschillende experimenten voor Foton Missies.

Maar soms loopt het mis. Een lancering mislukte en vloog in brand boven de steppe. Verschillende elementen die QS had gemaakt werden teruggevonden en aan de rechtmatige eigenaar terug bezorgd. De verbrande stukken stonden tentoongesteld met het ongeschonden testmodel ernaast.

SODI is een vloeistoflaboratorium in het ISS. Het wordt gebruikt door verschillende internationale wetenschapsteams voor fundamenteel vloeistofonderzoek en onderzoek naar de principes van een nieuwe generatie supersnelle lichtcomputers.

STAND 5: PROBA-V(egetation)

PROBA-V is dus de derde PROBA, de V komt van “vegetation” en is dus niet het Romeinse cijfer V. Het is een ESA missie die zal gebruikt worden voor vegetatiestudies. Sinds 2011 is de integratie volop aan de gang. Momenteel worden alle flight modellen getest, zowel functioneel alsook tegen de omstandigheden waarin de satelliet terecht zal komen. De lancering is momenteel voorzien begin 2013 waarna een commissioning fase zal volgen waarin de satelliet in zijn baan getest wordt.

Bijzonder aan deze satelliet is dat de observatie stilvalt boven de zeeën. Hiervoor werd een wereldkaart ontwikkeld waarop alles wat land is een zwarte kleur krijgt en wit alles wat water is. De satelliet volgt zijn baan op de kaart en schiet in gang als hij zwart detecteert en valt stil op het moment dat hij wit opmerkt. Hierdoor worden heel wat nutteloze gegevens vermeden.

De satelliet dient om de continuïteit van de waarnemingen te garanderen. De satelliet SPOT 5 is voorzien om te werken tot 2013 zijn opvolger Sentinel-3 wordt niet voor 2015 gelanceerd. QS als privé-onderneming kan zeer snel inspelen op dergelijke opdrachten.

Deze stand werd voorgesteld door Stijn Ilsen.

Stand 6: IBDM

IBDM is een docking-berthing systeem dat ontwikkeld wordt voor het koppelen van ruimtetuigen aan het ISS of voor het koppelen van modules in het kader van interplanetaire missies. IBDM is uniek gezien het voorziet in een “soft-docking” functie, belangrijk bij het koppelen aan het ISS om bv. lopende micrograviteitsexperimenten niet te verstoren.

Zowel het oude als het nieuwe systeem werden tentoongesteld en op een filmpje werd een soft-docking gedemonstreerd.

Stand 7: DIRSOL

Transparant Alloys is een instrument voor materiaalonderzoek dat in de MSG (Microgravity Science Glovebox) van het ISS zal gebruikt worden. De bedoeling van het onderzoek is het observeren van een traag groeiend stollingsfront en het in kaart brengen van microstructuren. Er wordt gewerkt met transparante legeringen (plastics) die gelijkaardige smelt- en stollingseigenschappen hebben als metalen. De gevormde microstructuur bepaalt de latere eigenschappen van het gestolde materiaal en wordt gebruikt om gietmodellen te optimaliseren.

Men werkt met deze plastics omdat het enerzijds in het ISS niet mogelijk is om met vloeibare metalen te werken en anderzijds omdat metalen niet doorzichtig zijn. Deze experimenten worden worden bij micrograviteit gerealiseerd omdat bij graviteit de microstructuren onmiddellijk naar de bodem zinken. Men hoopt op deze wijze methodes te vinden om sterker staal te maken.

In deze stand staan alle instrumenten uitgesteld die normaal voor dit experiment gebruikt worden en dan zien we het bakje van ca. 30X10X20cm waarin dat alles is verwerkt. Een grote vooruitgang is nu de 3D-printer waarmee men het raamwerk kan afprinten. Zo kan men gemakkelijker zien waar o.a. de bedrading kan aangebracht worden om de verschillende elementen te verbinden. Het is duidelijk dat voor openingen waar de lichtstralen doorheen moeten geen draden mogen aangebracht worden.

STAND 8: Satellieten (PROBA-1, PROBA-2) en Redu

Sinds 22 oktober 2011 is proba-1 tien jaar in orbit en wordt deze eerste Belgische kleine satelliet nog dagelijks door ESA gebruikt. PROBA-1 was oorspronkelijk ontworpen voor een levensduur van 2 jaar maar het systeem weerstaat veel beter dan verwacht aan de ruimtelijke omgeving. Het is de wasmachine zoals de satelliet in die tijd werd genoemd. Ze dient voor aardobservatie.

PROBA-2 is eveneens een ESA technlogy demonstratie missie waarbij een aantal nieuwe technologieën worden gedemonstreerd. Naast een propulsiesysteem en uitklapbare zonnepanelen heeft de satelliet een compacte en krachtige computer die eveneens door QS werd ontwikkeld. PROBA-2 is gericht naar de zon en om deze stand te behouden wordt gebruik gemaakt van een aantal gyroscopen, maar als de afwijking te groot wordt gebruikt men het magnetisch veld van de aarde om de satelliet door middel van een opgewekt magnetisch veld terug in de juiste positie te brengen.

STAND 9: EPT

Sinds midden 2009 is QS bezig met de ontwikkeling van een Energetic Particle Telecope (EPT). Het is een radiatie classificatie meettoestel dat toelaat om een precieuze meting te doen van de verschillende stralingscomponenten in de ruimte. De productie van het flight model is begonnen. Dit zal meevliegen op de PROBA-V.