Eén van de boeiendste ruimtevaartweken van het afgelopen jaar was wellicht deze week. Laat ons misschien gewoon beginnen met de meer “saaie” berichten. Twee lanceringen die niet echt de kranten halen. Het lanceren van communicatiesatellieten (een Algerijnse door China) of navigatiesatellieten (vier Galileo-satellieten) laat zien dat ruimtevaart voor een deel een routine-aangelegenheid is en dat niemand nog opkijkt van dit soort toepassingssatellieten. Ook al nadert het Europese Galileo-navigatiesatelliet stilaan zijn voltooiing, ook al viert de “Galileo Initial Services” zijn eerste verjaardag.

Routine lijkt ook het leven en werken aan boord van het International Space Station te zijn. Met de regelmaat van de klok wordt de bemanning afgelost door een nieuw trio ruimtevaarders. Met de regelmaat van de klok vertrekt er een bevoorradingsvlucht naar het ISS. Zo ook deze week. Drie astronauten kwamen terug, waaronder een Europese astronaut, en drie andere staan klaar om te vertrekken. En tussendoor lanceerde SpaceX een nieuwe bevoorradingscapsule naar het ISS. Dat ruimtestation is enerzijds het beeld van de “oude” ruimtevaart, een gigantische constructie door de gevestigde ruimtevaartindustrieën. Een complex met heel wat potentieel dat men bij de NASA (nog steeds niet) goed lijkt te kunnen “verkopen”. Ook al wordt er boeiende wetenschap gedaan, zoals door het Belgische SCK dat met de Falcon 9/Dragon een experiment kon meesturen. SpaceX staat model voor de nieuwe ruimtevaartindustrie. Niet alleen de (eerste trap van de) raket was gerecycleerd, ook de capsule had al eerder gevlogen.

Die nieuwe industrieën staan ook te springen om (samen met de NASA) naar de Maan te gaan. Er circuleerden de voorbije maanden heel wat ideeën, voorstellen en uitgewerkte plannen. President Trump zette deze week het licht op groen om inderdaad eerst terug naar de Maan te gaan om ooit later verder naar Mars te vliegen. Hoe Amerika (en partners) dat gaan doen, hoeveel geld daarvoor (extra) nodig is, dat wordt wellicht in de loop van het jaar duidelijk.

Dat kan nog steeds met SLS/Orion. In het kader van beide programma’s werden deze week testen uitgevoerd, met het oog op de eerste (onbemande) vlucht begin 2019.

Een beetje op de achtergrond worden er nog twee gevechten geleverd. Dat is enerzijds de ontwikkeling van kleine raketten voor de lancering van kleine satellietjes, zoals de steeds populairder wordende cubesats. Rocket Lab probeerde deze week met de Electron-raket een tweede testvlucht uit te voeren. Maar het weer werkte niet mee, en er waren nog wat technische problemen. Hopelijk volgende week meer succes. En anderzijds is er het ruimtetoerisme. Blue Origin zette deze week weer een serieuze stap vooruit, met de eerste testvlucht van een nieuwe New Shepard en een aangepaste capsule. Virgin Galactic heeft er duidelijk een geduchte concurrent bij. En ook de Russen willen een graantje van deze markt meepikken en zoeken partners om iets in die richting te realiseren.

Maar Rusland (dat met de lancering van Soyuz- en Progress-capsules) nog steeds een belangrijke rol speelt in het ISS-gebeuren, worstelt al een hele tijd met een minder positief imago. De recentste lancering vanop Vostochny met onaangepaste software is de zoveelste deuk in dat imago (zie vorige NUDR). Ondertussen probeert men Sea Launch een nieuwe toekomst te geven. En we begonnen dit weekoverzicht met een Ariane V-lancering en we ronden dit eerste gedeelte ook af met diens opvolger, Ariane VI.

Er gebeurde nog meer deze week. Ook het (inter)planetaire nieuws heeft weer een aantal boeiende uitschieter, zoals archeologie vanuit de ruimte (over Afghanistan), de Google Lunar X-Prize, Juno en de Rode Vlek, ontdekkingen met Cassini, Ceres en het einde van Dawn en het volgende doelwit van New Horizons. En Kepler haalde de kranten met de ontdekking van een “record”zonnestelsel.

O ja, een beetje geschiedenis mag ook, met de (bijna) wekelijkse terugblik op het Apollo-programma. In 2019 is het immers 50 jaar geleden dat de eerste maanlanding plaatshad. De datum van de eerstvolgende maanlanding is voorlopig nog niet gekend.

China lanceert Algerijnse comsat.
Maghrebemergent.info: L'Algérie lance son premier satellite de télécommunication Alcomsat 1.
NasaSpaceFlight: Chinese Long March 3B lofts Alcomsat-1 for Algeria.
Spaceflight101: Chinese Long March 3B Lifts AlcomSat-1 Dual-Purpose Communications Satellite for Algeria.
Spacepage: China brengt eerste Algerijnse communicatiesatelliet in de ruimte.

Een filmpje van de lancering vind je hier.
Beelden van de bouw van de satelliet vind je hier.
TahiaElDjazair: Lancement avec succès du satellite algérien Alcomsat-1 depuis la Chine.

Ariane lanceert 4 nieuwe Galileo-satellieten.
GSA: GSA to play a major role in Galileo satellite launch planned for Dec 12.
ESA: Galileo launch brings navigation network close to completion.
Safran: Ariane 5 places four new Galileo satellites in orbit in 82nd consecutive successful launch.
DLR: The Galileo satellites 'Nicole', 'Zofia', 'Alexandre' and 'Irina' are in Earth orbit.
NasaSpaeFlight: Ariane 5 ES lofts another set of Galileo quadruplets.

GSA: Happy Birthday Galileo Initial Services!

En vanuit Nederland kon men een brandstofdump fotograferen.
SatTrackCam: Objects from the Ariane VA240 launch (Galileo 19, 20, 21, 22) observed from the Netherlands.

De persmap voor deze lancering vind je hier (PDF).

Er is ook een belangrijke Belgische inbreng, deze week nog officieel ingehuldigd.
European GNSS Agency: Galileo Integrated Logistic Support Centre inaugurated.
European GNSS Agency: Galileo Integrated Logistics Support Centre (Transinne, België) (filmpje)

De filmpjes:
ESA: Galileo 19-22 near completion.
Arianespace: Arianespace Flight VA240 / Galileo FOC-M7 / SAT 19-20-21-22.

ESA: Galileo 19-22 - liftoff replay (korte versie).
ESA: Arianespace Flight VA240 / Galileo FOC-M7 / SAT 19-20-21-22 (de heel lange versie).

European GNSS Agency: What is Galileo?
European GNSS Agency: Galileo In Your pocket - EN version.
European GNSS Agency: Galileo Initial Services - One Year on.

ESA Astronaut en zijn twee gezellen weer terug op Aarde.
Enkele voorbeschouwingen:
Spaceflight101: Soyuz MS-05 with Three-Nation Crew Targets Thursday Landing in Freezing Kazakh Steppe.
CBS News: Rapid-fire space station crew swap on tap.

De terugkeer.
ESA: Paolo Nespoli Returns to Earth.
NASA: NASA Astronaut Bresnik and Crewmates Return to Earth From Space Station.
Spaceflight101: Soyuz Capsule Lands on Frozen Kazakh Steppe with Three-Man Crew from Russia, U.S. & Italy
NasaSpaceFlight: Soyuz MS-05 returns crew back to Earth.

De filmpjes.
Zo zou de terugkeer er kunnen uitzien (met beelden van een andere landing):
NASA Johnson: Back in 60 Seconds.

En zo ging het er echt aan toe.
NASA: ISS Exp 53 Farewells and Hatch Closure.
NASA: ISS Expedition 53 Undocking.
NASA: ISS Expedition 53 Landing in Kazakhstan

En van ESA vind je hier een samenvatting.
En deze is van de NASA:
NASA Johnson: By the Numbers: Expedition 53.

SpaceX lanceert CRS-13 naar het ISS.
De lancering was al enkele keren uitgesteld en ook afgelopen week liep die uiteindelijk een aantal dagen vertraging op.
NASA: NASA and SpaceX Now Target Wednesday for Dragon Launch.
SpaceCom: SpaceX Delays Launch of Used Rocket for NASA Cargo Delivery Mission.

Nog wat voorbeschouwingen:
Ars Technica: SpaceX has a momentous launch this week.
Voor de robotarm wordt het de 25ste keer dat een bevoorradingsvlucht aan het ISS wordt gekoppeld.
CSA: Canadarm2 to catch its 25th spaceship as Dragon resupplies the ISS.

En dan de lancering.
NASA: NASA Sends New Research to Space Station Aboard SpaceX Resupply Mission.
NasaSpaceFlight: Flight proven Falcon 9 launches previously flown Dragon to ISS.
Spaceflight101: “Sooty” Falcon 9 Lifts Flight-Proven Dragon into Orbit, 1st Stage Aces 2nd Land-Based Return.
Mashable: SpaceX's 20th successful rocket landing was just as amazing as its 1st.
De Standaard: Belgisch experiment naar ruimtestation ISS gelanceerd.

Video’s:
NASA: SpaceXDragon CRS-13 Prelaunch News Conference.
NASA: SpaceX/Dragon CRS-13 What's on Board Science Briefing.
NASA: What's on Board the Next SpaceX Cargo Mission to the Space Station?

De lancering:
NASA KSC: U.S. Commercial Cargo Ship Sets Sail to the Space Station.
SpaceX: CRS-13 Hosted Webcast.
US Launch Report: SpaceX - CRS13 - Landing - Launch 12-15-2017.
NASA: SpaceX/Dragon CRS-13 Post Launch Briefing.

Belgisch experiment naar het ISS.
SCK-CEN: SCK•CEN stuurt allereerste bioreactor de ruimte in.
Een interessant filmpje met de nodige info over het experiment vind je hier.
(het interview is begin december opgenomen, de lancering is nadien enige tijd uitgesteld geweest).
Een foto van de ArtemISS-reactor vind je bij ESA. 
ESA: Planting oxygen.

Nieuwe ISS-bemanning staat op het punt gelanceerd te worden.
Enkele filmpjes.
NASA: 5 Things You Didnt Know About Astronaut Scott Tingle.
NASA: ISS Expedition 54-55 Crew News Conference at the Gagarin Cosmonaut Training Center.

Roscosmos: Bemanning bekijkt de raket, de capsule en het museum.
Roscosmos: Het buitenrollen van de raket.

NASA en het gebruik van het ISS.
NAP: A Midterm Assessment of Implementation of the Decadal Survey on Life and Physical Sciences Research at NASA.
(Je vindt er ook een link om het rapport gratis in PDF-vorm te downloaden).
Nasa Watch: NASA Still Has No Clear Idea How To Use the International Space Station.

Amerika gaat terug naar de Maan.
Het hing al een tijdje in de lucht, en de mededeling was dan ook niet echt een verrassing. De mededeling viel trouwens samen met de 45ste verjaardag van de laatste maanlanding.
NASA: New Space Policy Directive Calls for Human Expansion Across Solar System.

Ars Technica: President Trump says we’re going back to the Moon.
Geek Wire: Moon, Mars and jobs: Trump puts his spin on space policy, with details to come.
Time: Trump Wants to Send Astronauts Back to the Moon. Will That Really Happen?
The Verge: Trump wants NASA to send astronauts to the Moon — but how exactly?
Space Policy Online: Trump policy promises Moon, Mars, and Beyond. Will this time be different?
Nasa Watch: Trump Space Policy Leaves Obama Space Policy Intact Except For Moon/Mars Pivot.
FAS: A New Category of Presidential Directives.

De filmpjes:
NASA: Presidential Space Policy Directs NASA to Return Humans to Moon.
NASA: New Policy Directs NASA to Return Astronauts to Moon.

NASA: National Space Council’s Scott Pace Comments on New Presidential Space Policy, Return to Moon.
NASA: Acting Administrator Lightfoot Comments on New Presidential Space Policy, Return to Moon.

Aanvullend:
Space Policy Online: Pace outlines Trump administration’s approach to space development and law.
NASA: NASA Establishes Advisory Group for National Space Council.

Laatste 2017-test van de SLS-motor (RS-25).
NASA: NASA Conducts Final RS-25 Rocket Engine Test of 2017.
Spaceflight101: SLS Testing: RS-25 Fires Up at Stennis for Qualification of New 3D Printed Engine Part.
Beelden van de test vind je hier.

En ook nog wat nieuws van het SLS-exemplaar voor EM1.
Space Daily: Nozzle Assemblies Complete for Exploration Mission-1 Solid Rocket Boosters.

NASA doet een test met de parachutes van de Orioncapsule.
NASA: Orion Parachute Tests Prove Out Complex System for Human Deep Space Missions.
ABC News: NASA drops replica Orion spacecraft to test parachutes.
Beelden van de test vind je hier. 
NASA CKO: Human Spaceflight Knowledge Sharing: Capsule Parachute Assembly System.

Het weer en andere problemen leggen telkens de Electron-lancering stil.
Vorige en deze week waren er problemen met het weer. 
Parabolic Arc: Rocket Lab Scrubs Electron Rocket Due to Weather.

En toen legde de computer de motoren stil net na de ontsteking ervan.
ABC News: New Zealand space launch scrubbed from remote launch site.
Spaceflight101: Rocket Lab’s Electron Rocket Aborts at Ignition.
NZ Herald: Why Rocket Lab's launch was aborted seconds before lift-off.
Beelden van de afgebroken lancering vind je hier.

En dan was het weer en een dag later een technische probleem met het lanceerpad.
NZ Herald: Rocket Lab delays another launch.
NZ Herald: Rocket Lab launch delayed again

Blue Origin lanceert nieuwe versie New Shepard.
De eerste poging werd nog uitgesteld.
Parabolic Arc: Blue Origin Scrubs for the Day.

Maar de tweede verliep geheel naar wens.
Spaceflight101: Blue Origin Resumes New Shepard Testing with Crew Capsule 2.0 & “Mannequin Skywalker”.
NanoRacks: NanoRacks Integrates Largest New Shepard Payload Manifest to Date.
GeekWire: Jeff Bezos says Blue Origin gives test dummy ‘a great ride’ on New Shepard suborbital spaceship.

Het filmpje:
Blue Origin: Crew Capsule 2.0 First Flight.

En een bangelijk filmpje vanuit de capsule.
Blue Origin: Mannequin Skywalker’s ride to space onboard Crew Capsule 2.0.

Ondertussen trekt Blue Origin in zijn nieuwe fabriek in Florida.
Florida Today: Blue Origin begins moving into massive New Glenn rocket factory at KSC.

Russen willen toeristen in de ruimte.
TASS: Roscosmos in talks over space tourism with leading foreign companies.
TASS: Roscosmos negotiates with Boeing to create space tour operator.
TASS: Design for Russian tourist spacecraft may be presented in 2018.

Ondertussen ligt een vorig initiatief onder vuur.
Parabolic Arc: You’ll Never Guess Who Space Adventures Planned to Send Around the Moon.
 

Over de toekomst van Sea Launch.
Russian Space Web: Sea Launch in search of a way out.
TASS: Sea Launch floating spaceport’s new owner to resume launches.

Ariane 6 / Prometheus.
EuroNews: Race to build Ariane 6 rocket launch pad.
Space News Feed: Important milestone reached in the construction of the Ariane 6 launch facilities.

ESA: Prometheus to power future launchers.
EuroNews: Legends of Space, ep 11: Ariane 1 on Christmas Eve, 1979.

Het (inter)planetaire nieuws.

Aarde.
SpaceCom: Mystery of Whale and Dolphin Strandings May Hinge on NASA Data.
PhysOrg: Major space mystery solved using data from student satellite.
ScienceMag: Spy satellites are revealing Afghanistan’s lost empires.
PhysOrg: World's space agencies propose setting up climate observatory.
Newsweek: NASA Star-Tracking Technology Will Help Save Whale Sharks Because Their Skin Looks Like The Night Sky.
GB Times: China's new Fengyun-3D weather satellite returns first images.
ESA: Tracking aerosols from California’s fires.
Space News: ESA tasks Airbus with streamlining  Copernicus data access.
Space News: NASA planning to purchase Earth science data from commercial smallsat systems.

Maan.
Space Daily: Robot Moon Base: Beijing's New Lunar Landing Program
Space News: Japanese lunar exploration company ispace raises $90 million.

Mars.
NASA: Mars Mission Sheds Light on Habitability of Distant Planets.
En nog een filmpje (en je vindt er veel meer in het bijbehorende YouTube-kanaal):
UAHiRISE: HiClip: The Fault in Our Mars.

Jupiter.
NASA: NASA's Juno Probes the Depths of Jupiter's Great Red Spot.
Science Alert!: Here's What Juno Discovered When It Flew Through Jupiter's Great Red Spot.
Cosmos: NASA’s Juno finds surprise radiation on Jupiter.
The Planetary Society: Brief note from #AGU17: Juno observes volcanism on Io.
Een filmpje vind je hier.

Saturnus.
ESA: Giant Storms Cause Palpitations In Saturn’s Atmospheric Heartbeat.
PhysOrg: Cassini may be dead, but a new era of Saturn science has just begun.
Science Alert!: Cassini Detected Something Weird as It Passed Through The Shadow of Saturn's Rings/

Ceres.
NASA: Bright Areas on Ceres Suggest Geologic Activity.
Een filmpje vind je hier. 
Space News: Dawn to fly closer to Ceres than ever in mission’s final phase.

New Horizons.
New Horizons Website: Does New Horizons' Next Target Have a Moon?
De presentatie op de AGU Fall Meeting vind je hier terug.  
BBC: Nasa's New Horizons probe strikes distant gold.

Nieuws van allerlei (andere) wetenschappelijke satellieten.
NASA: Artificial Intelligence, NASA Data Used to Discover Eighth Planet Circling Distant Star.
Een filmpje vind je hier. 
PhysOrg: Discovery of new planet reveals distant solar system to rival our own.
NewsWeek: Kepler Mission: 5 of the most incredible disoveries from NASA’s alien-hunting spacecraft.

Nog een filmpje (SETI-voordracht):
SETI Institute: Kepler: The Era of Exoplanets Has Arrived - Jeff Coughlin & Geert Barentsen (SETI Talk 2017).

JWST: How Do You Safely Transport a Space Telescope?

ESA: Gaia’s view of our galactic neighbours.

NASA: 50 Years Ago: Pioneer 8 Studies Interplanetary Space.

Een terugblik op Apollo.
En nog wat interessante lectuur over de manier dat Apollo naar de Maan vloog, landde en weer terug kwam.
The Space Review: “Do we want to get to the Moon or not?” (part 1)
The Space Review: “Do we want to get to the Moon or not?” (part 2)

En Harrison Schmitt publiceert on-line zijn Apollo 17 dagboek.
Collect Space: Apollo 17 astronaut begins releasing diary 45 years after moon mission.
De eerste hoofdstukken van “Diary Of The 12th Man” vind je hier. 

CollectSpace: New law authorizes memorial for Apollo 1 astronauts at Arlington Cemetery.

Nog dit: Planet Money Goes To Space.
Een podcast reeks over het kopen van een satellietje en het lanceren ervan.
De verschillende episodes vind je hier. 
Episode 1: We’re going to space.
Episode 2: Wait, Why Are We Going To Space?
Episode 3: Rocket Shopping.
Episode 4: Liftoff.

Veel lees- en kijkplezier,

Koen