Dit artikeltje heeft tot doel je wegwijs te maken in het zelf voorspellen van kunstmaanoverkomsten. Dit is mogelijk op de website die hieronder besproken wordt. De betreffende website is www.heavens-above.com

In onderstaand artikel wordt met “wij” bedoeld de Belgische en Nederlandse werkgroepleden die deelnamen aan “Eurosom 3”, in Edinburgh.

Achtergrond

Deze website wordt bijgehouden en beheerd door Chris Peat, een Brit, die wij in 1998 persoonlijk ontmoet hebben op een bijeenkomst van kunstmaanwaarnemers in Edinburgh (Schotland). Hij was toen deze website aan het opbouwen en wilde graag van waarnemers weten hoe hij die het best voor kunstmaanvoorspellingen kon inrichten. Hij werkte toen al bij Das Deutsche Zentrum für Luft- und Raumfahrt (DLR). Deze website kun je beschouwen als een soort visitekaartje van DLR. Oorspronkelijk was die website geheel in het Engels. Met medewerking van vrijwilligers in diverse landen kan nu een andere taal gekozen worden, waaronder Nederlands . Je kunt dat, meteen nadat je verbinding gemaakt heb, instellen rechtsboven in het eerste scherm. De Nederlandse vertaling is vrij aardig maar sommige technische termen zijn niet degene die wij normaal gebruiken. Mogelijk dat daar Chris Peat nog eens door ons over ingelicht wordt.

Account aanmaken

Voordat je topografische voorspellingen kunt maken, moet je wel eerst bekend maken vanaf welke plaats op aarde je wilt waarnemen en waarvoor voorspeld moet worden. Dit hoeft niet zo nauwkeurig te zijn. Je mag er best 5 km naast zitten. Topografische voorspellingen zijn voorspellingen specifiek voor je waarnemingslocatie. Hier volgt hoe je die locatieinstelling doet:

1. Indien je dit nog niet gedaan heb, bepaal je taalkeuze in de box rechtsboven op het scherm

2. Onder Instellingen klik Login

3. Klik vervolgens op Maak nieuw gebruikersaccount

4. Vul hier je vrij te kiezen gebruikersnaam en 2 x het bijbehorende wachtwoord in

5. Klik rechtsonder op account aanmaken

6. Je kunt nu je e-mailadres invullen

7. Er komt een bevestiging

8. Klik op verder

9. Selecteer een locatie:

• a. Het is het gemakkelijkst om je woonplaats in te vullen (als je vandaaruit waarneemt tenminste).
• b. Je kunt eventueel op de getoonde kaart je echte locatie opzoeken, maar dat is niet nodig.
• c. Je kunt ook de exacte coördinaten invullen, als je die zou weten.

10. Belangrijk is dat als je toch een afwijkende locatie gekozen hebt, je beter een alternatieve naam invult. De tijdzone is al correct ingevuld (GMT+1). Er wordt rekening gehouden met zomer- en wintertijd. Je krijgt altijd de juiste tijd (zoals je dagelijks gebruikt) in de voorspellingen.

11. Klik op Vernieuw

12. Vul in het nu verschenen menu je volledige naam in (voor zover je dat wilt).

13. Klik weer op Vernieuw

14. Nu ben je bekend bij Heavens-Above en ben je ingelogd.

15. In het venstertje rechts boven zie je

• a. Gebruiker
• b. Naam van de locatie
• c. Geografische coördinaten

Kunstmaanvoorspellingen maken voor eigen locatie

Dit noemen wij topografische voorspellingen. In het initiële scherm heb je onder het kopje Satellieten verschillende opties:

• 10 daagse voorspellingen voor interessante satellieten

• ISS (is zinvol)
• Tiangong (is weinig zinvol, want komt nooit hoog aan onze hemel) o Noord-Koreaanse Satelliet (weinig zinvol, want is zwak)
• HST (niet zinvol, want komt nooit boven onze horizon)
• Envisat Is in de zomer het proberen waard

• Satellietendatabase

• Dagelijkse voorspellingen helderste satellieten

• Iridiumflitsen

Uit de preselecties blijkt dat de maker van de website geen geroutineerd kunstmaanwaarnemer is. Wij zouden een andere preselectie maken.

Als voorbeeld kies ik Dagelijkse voorspellingen helderste satellieten. Voer dan de volgende stappen uit:

1. Stel de Maximale helderheid in. Deze staat initieel op 4,5. Ik adviseer om in het begin magnitude 3,0 te kiezen. Als je wat meer ervaring hebt, kun je dit verruimen naar zwakkere satellieten. Klik dan op Vernieuw.

2. Je kunt vervolgens in de gepresenteerde lijst kiezen door op de tijd van het hoogste punt van de satelliet van keuze te klikken. Klikbare items staan altijd in het blauw.

3. Je krijgt een sterrenkaart met daarop het zichtbare deel van het satellietspoor. Deze kun je afdrukken door op de print-toets van Windows of printprogramma te klikken. En gebruik deze afdruk voor het opzoeken van de kunstmaan. Tevens een goede oefening aan de sterrenbeelden.

4. Schuif je dit blad omhoog dan krijg je onderaan zoiets als:

• Omloopbaan: 261 x 429 km, 96.8° (Epoche: 17 februari).

Dit is een belangrijk gegeven. Die Epoche geeft aan de dag waarvoor de baangegevens golden. Voor niet-spionage-kunstmanen is dit doorgaans één of enkele dagen geleden. Voor spionagesatellieten worden de baangegevens afgeleid uit waarnemingen van amateurs (zoals wij). Regelmatig kan het door bewolkt weer of onzichtbare overgangen mogelijk zijn dat zo’n kunstmaan lange tijd niet is waargenomen. Als er een groot verschil is tussen nu en de epochedatum is er het risico dat de voorspelling verschillende minuten afwijkt van de werkelijkheid. Soms zelfs is een zoekactie nodig om deze satelliet weer terug te vinden.

5. Boven in dit scherm kun je klikken op Informatie. Je krijgt dan gegevens over de kunstmaan zelf, waaronder de afmetingen (indien bekend).

Bovenstaande stappen kun je uitvoeren voor elke in de lijst voorkomende kunstmaan. Als je klaar bent met het maken van topografische voorspellingen, kun je uitloggen. Als je weer een sessie wil beginnen moet je inloggen met je gebruikersnaam en wachtwoord. Als dit geslaagd is, heb je je coördinaten weer rechtsboven staan en kun je aan de slag.

Specifieke kunstmaan voorspellen

Als je een specifieke kunstmaan wilt opzoeken, is het mijn praktijk om met de database te werken. Dit kun je aangeven door in ket keuzemenu voor kunstmanen uit de database te kiezen.

Je kunt dan kiezen uit:

• De naam van die kunstmaan

• De internationale aanduiding

• Het catalogusnummer

In mijn praktijk werk ik doorgaans met het catalogusnummer. Tweemaal zelfs als het om hetzelfde object gaat. Dit is het minste typwerk en zo’n catalogusnummer is uniek (Internationale aanduiding trouwens ook). Bij satellietnaam is verwarring mogelijk.

In volgende artikeltjes wil ik aanduiden welke kunstmanen interessant zijn en de gevens verstrekken waarmee je op bovenbeschreven manier voorspellingen kan maken.

Bram Dorreman (WG Kunstmanen)